W historii Polski wiele osób interesowało się sprawami Kurdów, zarówno jako badacze, dziennikarze, politycy, jak i wojskowi. Poniżej kilka najważniejszych postaci, które miały istotny wkład w popularyzację tematyki kurdyjskiej w Polsce i na świecie.

1. Witold Repetowicz (dziennikarz, analityk)
   • Jeden z najbardziej aktywnych polskich dziennikarzy zajmujących się sprawami Kurdów i Bliskiego Wschodu.
   • Wiele razy przebywał w RojAva i Irackim Kurdystanie, relacjonując konflikty w regionie i walkę Kurdów z ISIS.
   • Napisał książkę “Nazywam się Kurdystan”, która szczegółowo opisuje sytuację Kurdów w Syrii i Iraku.
   • Jest ekspertem ds. bezpieczeństwa i geopolityki, a jego analizy dotyczące Kurdów są publikowane w polskich i zagranicznych mediach.
     
     
2. ŚP. Paweł Smoleński (reporter, publicysta)
   • Dziennikarz Gazety Wyborczej, autor książek i reportaży o Bliskim Wschodzie.
   • W swojej twórczości wielokrotnie opisywał sytuację Kurdów, zwracając uwagę na ich walkę o autonomię i prześladowania ze strony państw regionu.
   • Jego książka “Syropolska. O dyktatorach, terrorystach i uchodźcach” zawiera wątki dotyczące Kurdów w Syrii.
     
     
3. Wojciech Jagielski (reporter wojenny)
   • Jeden z najwybitniejszych polskich korespondentów wojennych.
   • Wielokrotnie pisał o Kurdach w kontekście konfliktów na Bliskim Wschodzie.
   • Jego reportaże dotyczyły m.in. Peszmergów walczących z ISIS oraz kurdyjskiego ruchu niepodległościowego.
     
     
4. Adam Balcer (analityk, politolog)
   • Specjalista ds. Europy Wschodniej i Bliskiego Wschodu, wielokrotnie analizował sytuację Kurdów.
   • W swoich publikacjach i wystąpieniach podkreślał znaczenie Kurdów w geopolityce Bliskiego Wschodu.
   • Jego analizy są często wykorzystywane przez polskie media i instytucje zajmujące się polityką międzynarodową.
     
     
5. Piotr Balcerowicz (orientalista, badacz)
   • Znany polski orientalista i filozof, badający konflikty w Azji i na Bliskim Wschodzie.
   • W swoich pracach naukowych odnosił się do sytuacji Kurdów i ich miejsca w historii regionu.
     
     
6. Polscy żołnierze i ochotnicy walczący po stronie Kurdów

W ostatnich latach kilku Polaków dołączyło do YPG (Ludowych Jednostek Ochrony) i innych kurdyjskich formacji walczących z ISIS. Chociaż ich nazwiska nie zawsze są ujawniane ze względów bezpieczeństwa, wiadomo, że byli wśród nich zarówno byli żołnierze, jak i ochotnicy, którzy wspierali Kurdów w ich walce.

Oprócz wcześniej wspomnianych osób, istnieje kilku innych polskich dziennikarzy, polityków, profesorów i sympatyków, którzy zajmują się tematyką kurdyjską:

1. Profesor Joanna Bocheńska
   • Orientalistka i literaturoznawczyni związana z Uniwersytetem Jagiellońskim.
   • Współtwórczyni Pracowni Studiów Kurdyjskich w Instytucie Filologii Orientalnej UJ.
   • Jej badania skupiają się na literaturze i kulturze kurdyjskiej, a także na problematyce tożsamości i przemian społecznych w Kurdystanie.
   • Autorka licznych publikacji dotyczących Kurdów i Kurdystanu.
     
     
2. Rafał Ciastoń
   • Analityk związany z Fundacją im. Kazimierza Pułaskiego oraz Fundacją Amicus Europae.
   • Absolwent stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz podyplomowego Studium Bezpieczeństwa Narodowego na Uniwersytecie Warszawskim.
   • Jego zainteresowania badawcze obejmują kwestie bezpieczeństwa na Bliskim Wschodzie, w tym sytuację Kurdów.
     
     
3. Jędrzej Czerep
   • Analityk i komentator wydarzeń międzynarodowych.
   • Doktorant politologii na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
   • Współpracował z Dyrektoriatem Generalnym ds. Demokracji Rady Europy oraz międzynarodowymi mediami, takimi jak “Al Jazeera English” i “The Guardian”.
   • Jego analizy często dotyczą sytuacji politycznej na Bliskim Wschodzie, w tym kwestii kurdyjskiej.
     
     
4. Jakub Gajda
   • Orientalista, publicysta i tłumacz języków perskiego, dari, tadżyckiego i paszto.
   • Doktorant przygotowujący dysertację na temat relacji Iranu, Afganistanu i państw Azji Centralnej.
   • Jego zainteresowania badawcze obejmują również kwestie kurdyjskie, zwłaszcza w kontekście Iranu i Iraku.
     
     
5. Karol Kaczorowski
   • Doktorant w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, związany z Katedrą Socjologii Ogólnej i Antropologii Społecznej AGH.
   • Członek zespołu badawczego w projekcie dotyczącym kurdyjskiej kultury i rzeczywistości społecznej w perspektywie postkolonialnej.
   • Jego zainteresowania badawcze obejmują antropologię polityki i socjologię religii w kontekście kurdyjskim.
     
     
6. Tomasz Otłowski
   • Ekspert ds. bezpieczeństwa międzynarodowego, publicysta i konsultant w zakresie stosunków międzynarodowych.
   • Absolwent Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Studium Bezpieczeństwa Narodowego na UW.
   • Specjalizuje się w zagadnieniach związanych z ekstremizmem i terroryzmem islamskim oraz sytuacją na Bliskim Wschodzie, w tym w Kurdystanie.
     
     
7. Kamil Szubart
   • Ekspert związany z Fundacją Amicus Europae.
   • Słuchacz studiów doktoranckich na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz prawa międzynarodowego publicznego i stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie w Heidelbergu.
   • Jego badania obejmują kwestie polityczne i prawne związane z Kurdystanem.
     
     

Znani polscy politycy wspierający Kurdów

Kilku polskich polityków otwarcie wspierało sprawę kurdyjską, zarówno w kontekście autonomii, praw człowieka, jak i walki Kurdów z ISIS. Oto niektórzy z nich:

1. Radosław Sikorski
   • Jako minister spraw zagranicznych (2007–2014) wspierał współpracę Polski z irackim Kurdystanem.
   • Podkreślał znaczenie Kurdów w walce z terroryzmem i stabilizacji regionu.
   • Opowiadał się za wzmacnianiem relacji z autonomicznym Kurdystanem w Iraku.
     
     
2. Bogdan Klich
   • Były minister obrony narodowej (2007–2011), ekspert ds. polityki międzynarodowej.
   • Wspierał współpracę z Peszmergami, doceniając ich rolę w walce z ISIS.
   • Popierał zwiększenie pomocy humanitarnej dla Kurdów w Iraku i Syrii.
     
     
3. Witold Waszczykowski
   • Jako minister spraw zagranicznych (2015–2018) popierał walkę Kurdów z ISIS i uznawał ich za kluczowych partnerów Zachodu w regionie.
   • Spotykał się z przedstawicielami Kurdów i podkreślał ich znaczenie w stabilizacji Bliskiego Wschodu.
     
     
4. Anna Fotyga
   • Była minister spraw zagranicznych, europosłanka zajmująca się prawami człowieka.
   • W Parlamencie Europejskim wielokrotnie zabierała głos w obronie Kurdów, szczególnie w kontekście represji w Turcji i Syrii.
   • Krytykowała działania tureckiego rządu wobec Kurdów.
     
     
5. Michał Kamiński
   • Były europoseł i doradca polityczny.
   • Wspierał Kurdów jako kluczowych sojuszników Zachodu i zwracał uwagę na ich prawa polityczne.
     
     
6. Joanna Senyszyn
   • Lewicowa polityczka i europosłanka, która krytykowała represje wobec Kurdów w Turcji.
   • Wspierała działania na rzecz praw człowieka i autonomii Kurdów.
7. Jan Rulewski
   • Były senator PO, który w Senacie RP poruszał temat sytuacji Kurdów i ich walki o autonomię.
   • Zwracał uwagę na naruszenia praw człowieka wobec Kurdów w Turcji.
     
     
8. Partia Razem i Kurdowie – Konsekwentne poparcie i działania polityczne. Politycy z Partii Razem, w tym Maciej Konieczny i Adrian Zandberg, są jednymi z najbardziej aktywnych w Polsce, jeśli chodzi o wspieranie sprawy Kurdów. Partia ta przyjęła silną postawę prokurdyjską, wyrażając sprzeciw wobec działań wojennych i represji wobec Kurdów, szczególnie w Turcji, Syrii i Iraku. Ich zaangażowanie opiera się nie tylko na deklaracjach, ale również na konkretnej działalności parlamentarnej i politycznej.

Maciej Konieczny – lider w wsparciu dla Kurdów
Maciej Konieczny, poseł Lewicy i przedstawiciel Partii Razem, jest jednym z najbardziej aktywnych polityków w Polsce, który podejmuje temat sytuacji Kurdów, szczególnie w Syrii i Turcji. Jego działania i wypowiedzi można podzielić na kilka kluczowych obszarów:

1. Krytyka tureckiej agresji – Konieczny wielokrotnie potępiał tureckie ataki na Kurdów w Syrii i Iraku, nazywając je bezpośrednią agresją wobec demokratycznych wartości. Tureckie operacje wojskowe, takie jak ofensywa w północnej Syrii w 2019 roku, spotkały się z krytyką z jego strony, który wskazywał na naruszenia praw człowieka, zwłaszcza w kontekście osób cywilnych. Konieczny apelował o nałożenie sankcji na Turcję i o zerwanie współpracy wojskowej z reżimem Erdogana.
2. Wsparcie dla RojAva – Maciej Konieczny wyraźnie wspierał kurdyjski projekt polityczny w Syrii, czyli RojAva. Konieczny popierał model demokratyczny RojAva, który promuje samostanowienie, demokrację bezpośrednią oraz prawa kobiet. W kontekście walki Kurdów z ISIS, Maciej Konieczny podkreślał, że RojAva i jej bojownicy (w tym YPG – Ludowe Jednostki Obrony) odegrali kluczową rolę w zatrzymaniu ekspansji Państwa Islamskiego.
3. Polska w obronie praw człowieka – Konieczny w swoich wypowiedziach często zaznaczał, że Polska, jako członek Unii Europejskiej, ma obowiązek wspierać Kurdów w ich dążeniach o wolność i autonomię. Apelował o większe zaangażowanie Polski w promowanie praw człowieka na Bliskim Wschodzie i o wsparcie dla inicjatyw politycznych Kurdów.

Adrian Zandberg – głos Lewicy w sprawie Kurdów
Adrian Zandberg, lider Partii Razem i poseł na Sejm, jest kolejnym politykiem, który aktywnie wyraża poparcie dla Kurdów. W jego wystąpieniach oraz działalności parlamentarnych podkreślana jest rola Kurdów w walce o autonomię, prawa człowieka oraz walki z terrorem, szczególnie w kontekście tureckiej agresji na Kurdów w Syrii.

1. Wsparcie dla autonomii RojAva – Zandberg opowiada się za samostanowieniem Kurdów, zwłaszcza w kontekście ich autonomicznych regionów w Syrii. Krytykuje Turcję i jej rządy za próbę stłamszenia kurdyjskich aspiracji politycznych i geopolitycznych. Wspierał również idee związane z demokratycznym, wielokulturowym modelem RojAva, który stawia na równość płci i prawa człowieka.
2. Sprzeciw wobec tureckiej inwazji – W 2019 roku, kiedy Turcja rozpoczęła swoją ofensywę w północnej Syrii, Zandberg wprost krytykował te działania, określając je mianem naruszenia suwerenności i praw Kurdów. Apelował do rządu polskiego o zaostrzenie polityki wobec Turcji, sprzeciwiając się dostarczaniu broni do kraju, który prowadzi działania wojenne przeciwko ludności cywilnej.
3. Kwestie humanitarne – Adrian Zandberg również angażuje się w kwestiach humanitarnych, wskazując na dramatyczną sytuację Kurdów, którzy zostali zmuszeni do ucieczki przed turecką ofensywą. Wspierał organizowanie pomocy humanitarnej i zapewnienie schronienia uchodźcom z regionu.

Marcelina Zawisza – solidarność z Kurdami
Marcelina Zawisza, posłanka Partii Razem, również jest jednym z polityków tej formacji, którzy aktywnie angażują się w obronę praw Kurdów. Zawisza wielokrotnie podkreślała, że walka Kurdów o prawa kobiet, autonomię i wolność powinna być wspierana na arenie międzynarodowej. Zajmowała się również kwestią praw człowieka w kontekście represji wobec Kurdów w Turcji oraz ich walki z ISIS w Iraku i Syrii.

Oprócz polityków z Partii Razem, którzy konsekwentnie wyrażają poparcie dla Kurdów, istnieje kilka innych postaci w polskiej polityce, które również wyrażają solidarność z Kurdami lub działają na rzecz ich praw.

1. Władysław Kosiniak-Kamysz (Polskie Stronnictwo Ludowe)
   • Prezes PSL wielokrotnie wyrażał zaniepokojenie sytuacją Kurdów w Turcji oraz w Iraku i Syrii.
   • Kosiniak-Kamysz zauważył rolę Kurdów w walce z ISIS i sprzeciwiał się tureckim ofensywom w Syrii, które zagrażają bezpieczeństwu ludności cywilnej, w tym Kurdów.
   • Kosiniak-Kamysz i jego współpracownicy wielokrotnie wspominali o potrzebie ochrony praw Kurdów na forum międzynarodowym.
     
     
2. Ryszard Petru (Nowoczesna)
   • Były lider partii Nowoczesna, Ryszard Petru, w swoich wystąpieniach wielokrotnie odnosił się do sytuacji Kurdów na Bliskim Wschodzie.
   • Petru wyrażał solidarność z Kurdami i podkreślał, że Kurdowie stanowią kluczowych sojuszników Zachodu w walce z terroryzmem (ISIS).
     
     
3. Paweł Kowal (Koalicja Obywatelska)
   • Były wiceprzewodniczący Sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych, znany z zainteresowania polityką międzynarodową, wykazał się zainteresowaniem sprawą Kurdów.
   • Kowal podkreślał znaczenie Kurdów w walce z ISIS, a także wskazywał na potrzebę współpracy z Kurdami, szczególnie z kurdyjskimi siłami w Iraku i Syrii.
   • Jest także krytyczny wobec tureckiej agresji na Kurdów, a jego wypowiedzi podkreślają sprzeciw wobec naruszeń praw człowieka w kontekście działań tureckiego rządu.
     
     
4. Jerzy Marek Nowakowski (Sojusz Lewicy Demokratycznej)
   • Jerzy Marek Nowakowski, były działacz Sojuszu Lewicy Demokratycznej, zawsze był otwarty na temat praw człowieka, w tym w kontekście sprawy kurdyjskiej.
     
     
5. Zbigniew Rau (Minister Spraw Zagranicznych)
   • Zbigniew Rau, minister spraw zagranicznych, choć głównie związany z polityką dyplomatyczną Polski, wielokrotnie odnosił się do kwestii praw człowieka na Bliskim Wschodzie, w tym sytuacji Kurdów.
   • Jako szef polskiej dyplomacji, starał się zwrócić uwagę na sytuację Kurdów w kontekście walki z ISIS oraz ich roli w stabilizowaniu regionu.
     
     
6. Michał Szczerba (Koalicja Obywatelska)
   • Michał Szczerba, poseł Koalicji Obywatelskiej, także wyraził publiczne wsparcie dla Kurdów.
   • Zajmował się kwestiami praw człowieka, szczególnie w kontekście represji wobec Kurdów w Turcji, a także wyrażał solidarność z kurdyjskimi bojownikami, którzy walczyli z ISIS.
   • Jego działania obejmowały także krytykę tureckiej polityki wobec Kurdów, zwłaszcza w czasie tureckich ofensyw w Syrii.

Kilku polskich profesorów zajmowało się tematyką kurdyjską, zwłaszcza w kontekście historii, polityki i kultury Bliskiego Wschodu. Oto kilku z nich:

1. Prof. Marek Dziekan
   orientalista, historyk, specjalista w zakresie islamu i kultury arabskiej, który w swoich badaniach poruszał także tematykę kurdyjską, zwłaszcza w kontekście relacji bliskowschodnich.
   
   
2. Prof. Adam Balcer
   politolog i ekspert ds. Europy Wschodniej i Bliskiego Wschodu, który w swoich analizach geopolitycznych omawia także sytuację Kurdów, zwłaszcza w kontekście Turcji i Iraku.
   
   
3. Prof. Krzysztof Korzeniewski
   lekarz i specjalista od medycyny tropikalnej, który prowadził badania w rejonach zamieszkałych przez Kurdów, szczególnie w Iraku.
   
   
4. Prof. Andrzej Kapiszewski (1948–2007)
   socjolog i politolog, który badał m.in. kwestie mniejszości etnicznych na Bliskim Wschodzie, w tym Kurdów.
   
   
5. Prof. Łukasz Fyderk
   politolog specjalizujący się w problematyce Bliskiego Wschodu, autor prac na temat polityki kurdyjskiej i relacji Kurdów z innymi narodami regionu.

Warto również zwrócić uwagę na innych polskich naukowców, którzy przyczynili się do badań nad Kurdystanem i kulturą kurdyjską:

1. Prof. Andrzej Pisowicz
   wybitny orientalista i językoznawca, specjalizujący się w językach ormiańskim, perskim i kurdyjskim. Jest autorem pierwszej w Polsce gramatyki języka kurdyjskiego (sorani) opublikowanej w 2012 roku. 
   
   
2. Prof. Leszek Dzięgiel (1931–2005)
   etnograf, który w latach 70. prowadził badania terenowe w Afganistanie i irackim Kurdystanie, gromadząc cenne materiały dotyczące kultury kurdyjskiej. 
   
   
3. Prof. Maria Paradowska (1932–2011)
   autorka artykułów na temat Kurdów, szczególnie relacji polskich podróżników, dyplomatów i orientalistów z kulturą kurdyjską w Iraku, Turcji oraz Iranie. Jej prace ukazywały się w latach 1967–1971 w czasopismach naukowych “Etnografia Polska” i “LUD”.
   
   
4. Abdullah Jalal Fatah
   kurdyjski badacz, który w 1978 roku obronił na Uniwersytecie Warszawskim pracę doktorską na temat rozwoju i upowszechniania kultury kurdyjskiej w Iraku. Była to pierwsza taka praca doktorska o tematyce kurdyjskiej w Polsce.
   
   
5. Prof. Karolina Wanda Olszowska
   współczesna badaczka zajmująca się tematyką kurdyjską, uczestniczka dyskusji na temat polskich badaczy Kurdów i Kurdystanu w XIX wieku. 
   
   
6. Prof. Konrad Pędziwiatr
   socjolog i badacz zajmujący się m.in. migracjami oraz społecznościami muzułmańskimi w Europie i na Bliskim Wschodzie, w tym wśród Kurdów. 
   
   
7. Prof. Dobrosława Wiktor-Mach
   socjolożka badająca zmiany społeczne i procesy rozwoju ze szczególnym uwzględnieniem Bliskiego Wschodu i Polski, w tym społeczności kurdyjskiej. 
   
   
8. Prof. Karol Brzozowski (1821–1904)
   polski inżynier i badacz, który w 1869 roku dokonał pomiarów gór Zagros, tworząc pierwsze mapy regionu otaczającego miasto Sulejmaniję. Zebrał także wiele cennych informacji dotyczących stylu życia i codzienności Kurdów.
   
   
9. Prof. August Kościesza-Żaba (1801–1894)
   orientalista i dyplomata w służbie rosyjskiej, uznawany za pierwszego polskiego badacza kultury kurdyjskiej. Jego prace stanowią istotne źródło wiedzy na temat Kurdystanu w XIX wieku.
   
   
10. Prof. Aleksander Chodźko (1804–1891)
    poeta romantyczny, orientalista i dyplomata, który jako profesor literatur słowiańskich w Collège de France przyczynił się do popularyzacji wiedzy o kulturze kurdyjskiej.

To tylko niektórzy z polskich naukowców, którzy wnieśli istotny wkład w badania nad Kurdystanem i kulturą kurdyjską. Ich prace stanowią cenne źródło wiedzy na temat tego regionu i jego mieszkańców.

Dodatkowo, polecam obejrzenie dyskusji na temat polskich badaczy Kurdów i Kurdystanu w XIX wieku, dostępnej na YouTube: